Czy poprawność językowa istnieje?

Dzisiejszy wpis o tym, co dotyka każdego z nas, jeśli przeprowadziliśmy się do innego, odległego (lub nie odległego?) miejsca. Każdy z nas posługuje się słownictwem, które jest używane w  jego miejscu zamieszkania, w jego grupie, rodzinie i innych grupach społecznych 🙂

Wyjeżdżając do innego kraju, do innego ,,Bundesland”-u, a nawet do innego województwa w Polsce spotykamy się z innym słownictwem, które w pierwszym odruchu większość ludzi określa jako ,,niepoprawne”. Jestem osobą, która doświadczyła bycia „nieperfekcyjnym” w każdym miejscu 😀 Po polsku jestem „nieperfekcyjna”, bo używam wyrażeń z Podkarpacia, a mieszkam teraz w Warszawie, po angielsku nie jestem „perfekcyjna”, bo używam „literackiego angielskiego”, a po niemiecku mam bawarski dialekt 😀 Sama niedoskonałość! 🙂 🙂 W każdym miejscu spotkałam się z kwestią ,,poprawności językowej” i co ciekawe, dotyczyło to zwykle wyrażeń, słów, które w danym rejonie były stosowane, a w innym nie. Problemem osoby, która uważa, że ona  i tylko ona jest „doskonałością językową”, jest to, że… ocenia ona kogoś na podstawie WŁASNYCH doświadczeń, ale nie rozumie, że inni ludzie są ukształtowani INACZEJ, co nie oznacza od razu, że „źle”.

W Polsce różnice widać szczególnie pomiędzy południem a północą. Sławne ,,pole”, ,,dwór” to słowa, które budzą największe emocje. Ale jest jeszcze wiele innych słów, które są stosowane tylko na południu, albo tylko na północy, np. czasownik: ,,oglądnąć” 🙂 Ale nie będę tu pisać o języku polskim. Przejdźmy do niemieckiego i angielskiego 🙂

W Niemczech najbardziej śmieszyły mnie lekcje z nowymi lektorami, którzy widząc poprawki poprzedniego lektora (Niemca), mówili przeważnie: ,,Das spricht kein Mensch” (tak nie mówi żaden człowiek), po czym pytali, czy napisał to rodzimy Niemiec. Najfajniejszą sytuację doświadczyłam w Warszawie, pytając Austriaka, co oznacza ,,zurückbleiben”. Słowo to pojawia się za każdym razem, jak chcesz wsiąść do metra w Monachium. Ten oto Austriak, powiedział mi, że takie słowo nie istnieje i nie wie, co to znaczy 🙂 Inną podobną sytuację doświadczyłam podsłuchując osobę z pracy, rodowitą Niemkę (!!), która zastosowała wyrażenie ,,einen Termin einrichten”. Spytałam się lektora, co to może oznaczać, po czym usłyszałam, że czasownik ,,einrichten” nie powinien się łączyć z rzeczownikiem ,,der Termin”, bo wspomniany czasownik odnosi się do rzeczy mniej abstrakcyjnych i znaczy: zainstalować lub urządzać.  Dwaj Muttersprachlerzy i dwie opinie 😀 Podobnie było z wyrażeniem ,,in Zukunft” i ,,in der Zukunft”. Która wersja jest poprawna? „Pierwsza forma to nowa pisownia, a nie błąd gramatyczny” – tak mówił jeden Niemiec. Drugi Niemiec powiedział mi, że pierwsza wersja tego wyrażenia oznacza „od teraz do przyszłości”, a druga „w dalekiej przyszłości”. Co jest prawdą? 😀 Po „takich dyskusjach” pytałam siebie „Być, czy nie być? Oto jest pytanie”. 😀

Angielski jest bardziej uniwersalny niż niemiecki i  takie niuanse zdarzają się rzadziej, choć widać znaczne różnice między amerykańską odmianą angielskiego a tą czystą – brytyjską. Ludzie anglojęzyczni stosują mniej więcej podobne słowa, które różnią się przeważnie pisownią, np. „to analyse” (analizować) pisze się „to analyze” w USA.  To, co się różni w języku angielskim z regionu na region to idiomy i oczywiście slang. Spotkałam się z opinią, że amerykański idiom ,,to get someone’s goat” nie jest stosowany. Wystarczy wpisać do internetu właśnie to wyrażenie i widać, że wyskakuje 53 100 000 wyników z filmami na YouTube z tym wyrażeniem w tytule (program show: WHAT GETS MY GOAT http://www.youtube.com/watch?v=to8OW_u8-tQ). Jak sprawdzam zatem poprawność językową słów, jeśli ilu ludzi, tyle opinii?

PODSUMOWUJĄC: Gdzie szukać OGÓLNEJ prawdy? 🙂

Pierwsze źródło: słownik. Słownik, pomimo iż posiada wiele niepotrzebnych słów, jest najbardziej obiektywnym źródłem wiedzy językowej i nie należy o tym zapominać. Drugie źródło: doświadczenie. Trzecia: analiza zastosowania słowa w internecie lub z native speakerem. Wtedy mam obiektywny obraz tego, czy słówko jest poprawne i, czy rzeczywiście jest używane. Przy czym jedno wyrażenie może być stosowane w różnych kontekstach – wtedy wybieram to, które najbardziej pasuje do mojej wybranej tematyki. Każde nowe wyrażenie dyskutuję ze swoimi znajomymi z Niemiec, ale nie ze wszystkimi. Czasami Muttersprachlerzy nie mają wiedzy o gramatyce języka niemieckiego. Mieszają Dativ z Akkusativem, mylą czasy, przestawiają słowa w zdaniu. Naprawdę 😦 Nie ma się co dziwić. Ja,  Polka, również nie jestem ekspertem w przypadkach w języku polskim. Dlaczego? Nie interesuje mnie analiza języka polskiego. Jeśli by mnie interesowała, to poszłabym na polonistykę lub na inne szkolenia/kursy. Wybierajcie ostrożnie tzw. Muttersprachlerów. Nie każdy Niemiec jest „dobry” w języku niemieckim.

Jaka z tego konkluzja? Nie powinno się za szybko oceniać wyrażenia za niepoprawne lub w ogóle niestosowane, jeśli bierze się pod uwagę jedynie swój region zamieszkania. Takie wypowiedzi są bardzo subiektywne i nieprawdziwe w rzeczywistości. Jeśli ktoś znajduje się w danym środowisku, to mówi językiem tego środowiska, ale nie powinien zapominać, że poza jego kręgiem społecznym są jeszcze inni ludzie z innych środowisk 🙂

Konkluzja: W rzeczywistości nie ma JEDNEJ prawdy.

Jest tylko prawda ogólna (słownikowo-kontekstowo-sytuacyjna) i prawda „subiektywna” (uzależniona od jednostki).