Stereotypy to nie TWOJE doświadczenia

Dzisiaj parę słów na temat różnicy między stereotypem (das Stereotyp) a doświadczeniem danej osoby (die Erfahrung). To, co ja nazywam stereotypem, to pewne metafory lub powiedzenia, które są utartymi zwrotami i mogą, ale nie muszą odzwierciedlać rzeczywistości. Stereotypy nie bazują na doświadczeniach, lecz na wyobrażeniach niepopartych żadnymi dowodami, np.

Niemcy są punktualni.

Stereotyp, który każdy z nas zna. Pozytywny czy negatywny stereotyp? Ja powiedziałabym, że pozytywny. Lepiej być punktualnym (pünktlich sein), niż się ciągle spóźniać. Czy jest to rzeczywiście stereotyp?

Mieszkając w Niemczech, spotykałam różnych Niemców. Określenie „bycie punktualnym” nie dotyczyło każdego Niemca, którego spotkałam, ale… patrząc na „ogół”, rzeczywiście mogłabym stwierdzić, że są punktualni. Może nie co do sekundy, ale raczej są. Na Uniwersytecie w Hamburgu prawie wszystkie wykłady, seminaria zaczynały się z 15-20-minutowym opóźnieniem… Czy to oznacza, że w całych Niemczech Niemcy się spóźniają? Nie. Czy to oznacza, że wszyscy Niemcy są punktualni? Też nie! Ale większość tak 🙂 Poszerzając bowiem perspektywę, np. o przyjazdy pociągów, autobusów oraz o łatwo mierzalne wskaźniki „punktualności”, które „gdzieś tam są zapisane”, to rzeczywiście… Niemcy są punktualni.

Jak widać, nasza ogólna opinia na temat jakiegoś zjawiska społecznego jest uzależniona od: regionu, miejsca, czasu oraz perspektywy, którą obieramy jako założenie. To jest TWOJE założenie. Jeśli przy Twoich założeniach, abstrahując od jakichś wyjątków, jesteś w stanie znaleźć jakąś regularną prawidłowość, to… jesteś w stanie wypracować SWOJĄ OPINIĘ.

A to, że akurat ta Twoja opinia jest zgodna z twierdzeniem stereotypowym, to… tylko oznacza, że w tej kwestii być może niewiele się zmieniło w Niemczech. Stereotypy tworzone są również na podstawie doświadczeń jakichś osób. Często jednak są to tak zamierzchłe czasy, że już nie odzwierciedlają rzeczywistości. Jednakże jeśli masz wyjaśnienie bazujące na Twoich aktualnych doświadczeniach, które na dodatek są bogate, to nikt nie może Ci powiedzieć, że myślisz stereotypowo…

I mam nadzieję, że tym wpisem przeciwdziałam dalszemu błędnemu tokowi myślenia, że nie można myśleć „stereotypowo”. Można! Jeśli „Twoje stereotypy” są oparte na doświadczeniach…, to nie są one stereotypami, lecz Twoimi doświadczeniami. Twoje doświadczenia są stereotypowe? Stereotypy to nie Twoje doświadczenia. To doświadczenia innych osób, których pewnie nie znasz… I nie daj sobie wmówić, że jest inaczej 🙂

Czy Niemcy są emocjonalni (emotional)? 🙂 Jakie są Wasze doświadczenia?

Sind die Deutschen emotional? (wszyscy Niemcy – użycie rodzajnika określonego)

Sind Deutsche emotional? (niektórzy Niemcy – brak rodzajnika)

SŁÓWKA Z NIEMIECKIEGO:

das Stereotyp, -e – stereotyp

die Erfahrung, -en – doświadczenie

pünktlich sein – być punktualnym

emotional – emocjonalny